DAO که مخفف عبارت « سازمان مستقل غیر متمرکز » یا Decentralized Autonomous Organization است، اصطلاحی است که اغلب در فضای ارزهای دیجیتال استفاده می شود و ممکن است تا به حال به صورت مکرر به گوشتان خوره باشد، اما نکته مهم این است که همیشه به طور گسترده قابل درک نیست. DAO چیست؟
به طور خلاصه، DAO مجموعه ای از قوانین سازمانی است که به طور خودکار ایجاد و راه اندازی می شوند و نیاز به واسطه ها را از بین می برد.
در این راهنما، قصد داریم تا توضیح دقیق تری در مورد اینکه این قوانین چه هستند، چگونه ایجاد می شوند و هر چیز دیگری که باید در مورد DAO بدانید، ارائه دهیم. این روزها واژه DAO را از جانب بسیاری از تازه کاران و حرفه ای های ارزهای دیجیتال می شنویم، بنابراین بیایید پیش از اقدام به هر گونه فعالیت در این زمینه، با DAO بیشتر آشنا شویم.
DAO چیست؟ معرفی DAO و نحوه عملکرد آن
DAO یعنی سازمان غیر متمرکز خود مختار و همان‌طور که از نامش پیداست، سازمانی غیرمتمرکز است که دولت مرکزی ندارد و عملکرد آن به صورت خودمختار صورت می گیرد و حتی زیر نظر یک تیم کوچک از مدیران نیز اداره نمی شود. قوانین DAO به صورت کد تنظیم شده و توسط شبکه کامپیوترهایی که این نرم افزار را اجرا می کنند، اجرا می شوند.
این بدان معنی است که قوانین برای همه یکسان هستند و صرف نظر از اینکه کاربر چه کسی است این قوانین تغییرناپذیر می باشند؛ بنابراین هیچ گونه خللی در این سیستم در راستای سرپیچی از تعهدات و محدودیت ها به وجود نخواهد آمد. همچنین قوانینی که در نظر گرفته می شوند بر طبق قوانین اساسی تنظیم شده اند و از همین رو نیازی به واسطه‌هایی نیست که از رعایت قوانین اطمینان حاصل کنند.
تمرکززدایی یک DAO معمولاً به این معنی است که به جای آن که همه اختیارات به دست یک گروه از مدیران سپرده شوند، به صورت دموکراتیک اجرا می شوند. برای مثال، هر تغییری که باید اجرا شود، به جای یک گروه از تصمیم گیرندگان، توسط همه شرکت کنندگان تصویب شده و اجرایی می شود. تمامی آرا به‌جای تکیه بر مداخله انسانی، به طور خودکار توسط نرم افزار جمع آوری و انجام می شود.
این امر احتمال سوء مدیریت یا دست‌کاری در شمارش آرا را از بین می برد که منجر به شفافیت و دیده شدن کامل آرا و نظرات می شود.
همچنین DAO نیاز به کسب اعتماد سایر شرکت کنندگان را نیز رفع کرده است، این بدان معنی است که شرکت کنندگان ممکن است مجموعه افراد زیادی باشند که در کنار یکدیگر جمع شده اند و یکدیگر را نمی شناسند و به همین دلیل امکان هماهنگ کردن اهداف مشترک آن‌ها به روش های سنتی فراهم نبوده و با ویژگی هایی که DAO ارائه می دهد، آن‌ها می توانند از هر محدودیت فیزیکی فراتر بروند و مطمئن باشند که همه طرف ها در جهت پیشرفت و به ثمر رسیدن اهداف پروژه تلاش می کنند.
نحوه ایجاد DAO
بسیاری از پروژه ها در فضای رمزنگاری دارای یک DAO در پشت خود هستند، زیرا فناوری DAO یکی از بهترین راه ها برای حفظ مدیریت پروژه ها به صورت منصفانه، شفاف و قابل دسترس برای همه کسانی است که می خواهند شرکت کنند.
با این حال، مانند هر سازمانی دیگر، یک DAO همچنان نیاز به راه اندازی و تأمین مالی دارد تا به مخاطبان گسترده تری دست پیدا کند. در اینجا سه مرحله کلیدی در ایجاد DAO وجود دارد که قصد داریم در کنار هم آن‌ها را مورد بررسی قرار دهیم :
اولین قدم همیشه این است که بفهمید قرارداد هوشمندی که زیربنای آن DAO است، چه کاری باید انجام دهد و سپس باید آن را ایجاد کرد. این مجموعه قوانین اغلب بسیار گسترده هستند و موارد بی شماری را پوشش می دهند. فراموش کردن تنظیم چیزی در مرحله اول توسعه به این معنی است که بعداً می توان آن را تنها از طریق رای دادن تغییر داد، که می تواند یک فرآیند طولانی و پر زحمت باشد، به خصوص اگر قانون فراموش شده برای سلامت خود شبکه مهم باشد. این کد نیز نیاز به راه اندازی و تست مجدد خواهد داشت تا هم چیزی از بین نرود و هم به خوبی تنظیم شده باشد.
مرحله بعدی تأمین بودجه برای راه اندازی DAO و همچنین برای عملکرد مداوم آن است. این موضوع اغلب از طریق فروش توکن به دست می آید، در نظر داشته باشید که توکن ها تاثیر مهمی بر این فرآیند خواهند داشت و مدیریت و میزان حاکمیت شرکت کنندگان را توضیح خواهند داد.
درواقع بیشتر اوقات، میزان توکن هایی که در اختیار دارید با قدرت رای شما در سازمان ارتباط مستقیمی دارد. این فرآیند بی شباهت به نوع رابطه سهامداران نیست، به همین دلیل است که DAO ها به خوبی به دنیای مالی غیرمتمرکز (DeFi) گره می خورند.
در نهایت، به مرحله ای می رسیم که خود DAO باید راه اندازی شود. مهم‌ترین مسئله ای که باید در این رابطه بدانید این است که هر زمان DAO در سیستم بلاک چین مستقر شد، امکان ایجاد هیچ‌گونه تغییری وجود ندارد که تیم مؤسس بتواند بدون مشارکت سایر شرکت کنندگان یا دارندگان توکن، آن‌ها را اجرایی کند.
در این زمانی است که همه قوانین، از جمله حاکمیت DAO، اجرایی می شود و به عبارت دیگر، DAO واقعاً ایجاد می شود و به مرحله استفاده می رسد. پس از این، DAO طبق پیش بینی اجرا می شود و ایجاد هر تغییری نیازمند این است که توسط کل شبکه رأی گیری شود.
“DAO” در گذشته چه بود؟
وقتی صحبت از سازمان های مستقل غیر متمرکز به‌عنوان یک واحد می شود، ذهن بسیاری هنوز به سمت زمان هایی می رود که « DAO » نقطه عطفی در تاریخ اتریوم (ETH) بود.
DAO نام یک سازمان مستقل غیر متمرکز بود که در سال 2016 با ایده تبدیل شدن به شکل غیرمتمرکز یک صندوق خطرپذیر راه اندازی شد.
مردم می توانستند توکن های The DAO را داشته باشند و از آن‌ها سود سهام کسب کنند یا حتی می توانستند فقط از افزایش قیمت آن سود ببرند. DAO یکی از بزرگ‌ترین پروژه های مربوط به سرمایه گذاری جمعی در زمان خود بود که حدود 150 میلیون دلار ETH جمع آوری کرد.
درست قبل از حمله ای که پایان DAO را به صورت ناگهانی رقم زد، حدود 14٪ از کل ETH در گردش در این پروژه سرمایه گذاری شد. سپس، یک گروه هکر اشکالی را در کد پیدا کرد و از آن سوء استفاده کرد که به آن ها اجازه می داد تا 60 میلیون دلار را بتوانند از این سیستم خارج کنند.
مقدار زیادی از ETH که قبلاً به DAO اضافه شده بود باعث ایجاد شکاف در جامعه اتریوم شد و از همین رو بسیاری از برنامه هایی که در حال پیشرفت بود را متوقف کرد.
در آن دوران بسیاری از افراد بر این باور بودند که باید فورکی وجود داشته باشد که آدرس مهاجم را در لیست سیاه قرار دهد و از انتقال وجوه و بازگرداندن بلاک چین به زمان قبل از هک جلوگیری کند، همه این افراد و شرکت کنندگان در نهایت توسط بنیان‌گذار اتریوم، ویتالیک بوترین رهبری شدند تا این موضوع را به رسمیت برسانند و خوب است بدانید که آن نسخه بلاک چین هنوز به صورت رسمی در دسترس است.
از سوی دیگر، افرادی که با این تصمیم مخالف بودند، بلاک چین اصلی اتریوم را جدا کردند و چیزی را ایجاد کردند که اکنون به عنوان اتریوم کلاسیک (ETC) شناخته می شود.
معایب احتمالی DAO ها
حتماً می دانید که بسیاری از فناوری ها در مراحل اولیه خود، ممکن است دارای کمبودها و ضعف هایی باشند که توسط سازندگان و مؤسسان آن‌ها شناخته شده نیستند. DAO نیز از این قاعده مستثنا نمی باشد، درواقع اگرچه هدف اصلی DAO ها بهبود ساختار فعالیت ها در راستای سلسله مراتب موجود است، اما خود آن‌ها هنوز به طور کامل تکمیل نشده اند.
یکی از موضوعاتی که اغلب به آن اشاره می شود این است که بسیاری از موسسات مالی سنتی معتقدند که نباید به توده ها در تصمیم گیری های مالی عمده اعتماد کرد.
علاوه بر این، DAO ها عمدتاً تنظیم نشده هستند و تمایل دارند در بسیاری از حوزه های قضایی پخش شوند، که حل مسائل حقوقی بالقوه را در بهترین حالت، بسیار پیچیده یا حتی کاملاً غیرممکن می کند.
در نهایت، همان‌طور که مثال ارائه شده در مورد DAO ثابت کرد، هنگامی که یک DAO راه اندازی و اجرا می شود ( به عبارت دیگر در بلاک چین مستقر می شود )، تغییر حتی باگ های تهدید کننده موجود در کد می تواند فرآیندی پرهزینه، کند و نسبتاً دشوار باشد و از همین رو، احتمال ایجاد و پیشروی عوامل مخرب فراوانی در این سیستم وجود خواهد داشت که از بین بردن و یا شناسایی آن‌ها نیازمند زمان بسیاری است.
در حقیقت مشکل اصلی DAO این است که حتی اگر مشکل کوچکی سیستم را تهدید کند و یا حتی پیش پا افتاده ترین اشکالی در آن به وجود بیاید که عملیات رفع آن می تواند در عرض چند ساعت مشکلات به وجود آمده را حل کند، باید از مراحل بسیاری عبور کند و فرآیند رای گیری را به طور کامل طی کند که می تواند یک فرآیند زمان گیر باشد و در برخی مواقع موجه ییش روی مشکل شود.
نظرات کاربران